Czytanie globalne to jedna z najczęściej wykorzystywanych metod w przedszkolu. Można ją stosować już od najmłodszej grupy wiekowej czyli dzieci trzy letnich. Dziecko nie musi znać liter, by zapamiętać cały obraz graficzny danego wyrazu. Widzi ten wyraz jak piktogram (czyli obrazki, które symbolizują jakąś treść). Widząc znak drogowy - "pasy na ulicy" odbieramy sygnał - przejście dla pieszych. Napis jest niepotrzebny! To właśnie jest czytanie globalne. Czytając tą metodą dziecko nie zastanawia się, że wyraz składa się z liter. Przedszkolak patrząc na domek z klocków widzi całościowo kształt domku i nie dostrzega poszczególnych elementów (klocków) zawartych w tej budowli. My dorośli wyłonimy w tym domku klocki z całą różnorodnością kształtów i kolorów, czyli tak jakbyśmy widzieli "litery", a mózg dziecka odbiera go inaczej.

         Prekursorem tej metody był amerykański fizjoterapeuta Glenn Doman. Twierdził on, że można nauczyć dzieci czytania już od najmłodszych lat. Zaproponował prezentację kilkusekundową wyrazów z najbliższego, a następnie z dalszego otoczenia. Litery pisane są w kolorze czerwonym i czarnym o wysokości 8 cm. Prezentuje się je dzieciom przez kilka sekund około 6 razy w ciągu dnia. Poprzez częste powtarzanie dziecko zapamiętuje całościowo wygląd danego wyrazu i kojarzy ze słowem/obrazkiem.

         W przedszkolu metoda ta ma charakter wspaniałej zabawy prowadzonej w atmosferze luzu i radości. Wyzwala u dzieci i nauczycieli mnóstwo satysfakcji. Rozwija ważne procesy umysłowe takie jak pamięć, spostrzegawczość, umiejętność porównywania oraz uwagę. Dzieci prowadzone tą metodą szybciej opanowują czytanie analityczno-syntetyczne. Łatwiej zaczynają czytać różne wyrazy bez nudnych ćwiczeń w sposób płynny bez głoskowania.

         Ważne, aby dzieci w wieku przedszkolnym były "otulane słowem". Co to znaczy? Prezentowanie przed wzrokiem dziecka wyrazów nawiązujących do tego co robią, czym się bawią i pracują.  To otulanie może towarzyszyć zabawom ruchowym, plastycznym, matematycznym czy poznawaniu bajek. Miło by było, aby w tych zabawach stosować "prysznic emocji". W takiej obstawie z nutką napięcia, śmiechu i ruchu czy gestu dzieci lepiej zapamiętują wyrazy, a co za tym idzie szybciej czytają.  Próby czytania rozpoczynamy od tego co bliskie do tego co dalekie. Części ciała są najbliższe dziecku. Pokazujemy wyraz NOS i wskazujemy na nos lub demonstrujemy obrazek, (głowa, oko, usta itp.). Można wprowadzić elementy absurdu i wskazać przy wyrazie NOS na oko. Nutka humoru mile widziana. Kiedy dzieci zapamiętują już kilka rzeczowników można sięgnąć po czasowniki lub przymiotniki. To pozwoli tworzyć zwroty - najlepiej absurdalne, bo "prysznic emocji" wprowadza pozytywne nastawienie do czytania (np. pies miałczy, kura śpiewa, niebieska trawa itp.). Następnie zadaniem dziecka jest dopasowanie wyrazu do obrazka, czytanie wyrażeń dwuwyrazowych - "MAŁY PALEC", aż do prostych zdań.

         Po takich zabawach szybko okaże się, że przedszkolaki błyskawicznie zapamiętują wyrazy, odczytują je i nie mogą się doczekać kolejnych zabaw. Warto więc od najmłodszych lat bawić się w czytanie metodą globalną.

PAMIĘTAJMY!

"JAK BĘDZIE NUDA TO SIĘ NIE UDA"!

Barbara Krawczyk

BIBLIOGRAFIA:

"Czytanie globalne w przedszkolu-jak to robić" - M. Trojanowicz-Kasprzak, Bliżej Przedszkola, nr 2.209/2019.
"Prysznic emocji", wywiad M. Żylińskiej z Geraldem Hutherem "Polityka", 7.10.2014.